1.Khái niệm

Theo khoản 9 Điều 3 Luật Đo lường số 04/2011/QH13 ngày 11 tháng 11 năm 2011: Hiệu chuẩn là hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng cần đo. Trong đó:

• Chuẩn đo lường là phương tiện kỹ thuật để thể hiện, duy trì đơn vị đo của đại lượng đo và được dùng làm chuẩn để so sánh với phương tiện đo hoặc chuẩn đo lường khác.
• Phương tiện đo là phương tiện kỹ thuật để thực hiện phép đo.
• Phép đo là tập hợp những thao tác để xác định giá trị đo của đại lượng cần đo.

Chuẩn đo lường: Theo định nghĩa quốc tế: chuẩn đo lường là phương tiện đo, vật đọ, chất chuẩn hoặc hệ thống đo để định nghĩa, thể hiện, duy trì hoặc tái tạo đơn vị hoặc một hay nhiều giá trị của đại lượng được dùng làm mốc so sánh.

Phân loại theo độ chính xác:

• Chuẩn đầu
• Chuẩn thứ
• Chuẩn cố độ chính xác thấp hơn

Phân loại theo mục đích sử dụng có:

• Chuẩn Quốc tế
• Chuẩn đo lường quốc gia (sau đây gọi là chuẩn quốc gia) là chuẩn đo lường cao nhất của quốc gia được dùng để xác định giá trị đo của các chuẩn đo lường còn lại của lĩnh vực đo.
• Chuẩn đo lường chính (sau đây gọi là chuẩn chính) là chuẩn đo lường được dùng để hiệu chuẩn, xác định giá trị đo của các chuẩn đo lường khác ở địa phương, tổ chức.
• Chuẩn đo lường công tác (sau đây gọi là chuẩn công tác) là chuẩn đo lường được dùng để kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo.
• Chuẩn so sánh
• Chuẩn lưu động.

2. Tại sao cần hiệu chuẩn thiết bị? Khi nào hiệu chuẩn thiết bị?

Hiệu chuẩn thiết bị là một hoạt động rất quan trọng bởi nó giúp đảm bảo giảm thiểu độ lệch của thiết bị. Thậm chí có một số thiết bị chất lượng cao nhất vẫn bị lệch và không có khả năng cung cấp các chỉ số đo chính xác. Bởi lẽ, theo thời gian thì các thiết bị đều sẽ bị biến đổi hay nói cách khác là bị lão hóa, điều này làm cho chúng dần mất đi sự ổn định. Chính vì thế, việc hiệu chuẩn thiết bị đo lường là rất cần thiết và phải được hiệu chuẩn trong những khoảng thời gian phù hợp và kịp thời.

Vậy vì sao cần hiệu chuẩn? Vì có độ lệch nên tất cả các thiết bị cần hiệu chuẩn theo khoảng thời gian cố định.

Tần xuất thiết bị được hiệu chuẩn phụ thuộc vào một số yếu tố. Nhưng trước hết, nhà sản xuất thiết bị sẽ cung cấp khoảng thời gian hiệu chuẩn tham khảo. Khoảng thời gian này có thể được rút ngắn nếu thiết bị được sử dụng trong một quá trình hay một ứng dụng quan trọng. Các tiêu chuẩn chất lượng cũng có thể quyết định tần suất một cảm biến áp suất hay nhiệt độ cần hiệu chuẩn.

Qua đó có thể thấy hoạt động hiệu chuẩn đóng một vai trò hết sức quan trọng trong thực tiễn sản xuất, kinh doanh cũng như nghiên cứu và phát triển nền kinh tế nói riêng và xã hội nói chung.

3. Quy trình hiệu chuẩn thiết bị đo lường

Có rất nhiều cách hiểu cho khái niệm hiệu chuẩn thiết bị đo lường, nhưng chúng ta có thể hiểu một cách đơn giản, việc hiệu chuẩn thiết bị đo lường là quá trình xác định mối quan hệ giữa những giá trị của đại lượng cần do kết hợp với giá trị hiển thị trên thiết bị đo lường. Tuy nhiên, một trong những thắc mắc của hầu hết tất cả các doanh nghiệp là quy trình hiệu chuẩn thiết bị đo lường được thực hiện như thế nào?

Quy trình hiệu chuẩn thiết bị đo lường sẽ được thực hiện bằng cách đưa ra các phép so sánh. So sánh giữa giá trị được đọc trên thiết bị đo và giá trị đã được quy định sản trên thiết bị mẫu.

Sau đó, quá trình hiệu chuẩn sẽ tiếp tục thực hiện thông qua việc chuyển các thiết bị làm chuẩn của nhà sản xuất đến các tổ chức/trung tâm hiệu chuẩn Quốc gia. Tại đây, những chuẩn mực mang tầm quốc tế sẽ được đưa vào để đánh giá và hiệu chuẩn lại cho thiết bị đó.

Tuy nhiên, hiện nay hầu hết các nhà sản xuất đều có bộ dụng cụ đo đạt chuẩn để thực hiện quy trình hiệu chuẩn cho sản phẩm mà họ sản xuất. Do đó, các dữ liệu hiệu chuẩn thông thường sẽ được các nhà sản xuất cung cấp khi người sử dụng thực hiện quá trình mua hàng.

Thông thường, hệ thống hồ sơ của một quy trình hiệu chuẩn chuyên nghiệp sẽ hiển thị các thông tin cơ bản sau:

• Dữ liệu có được trước khi hiệu chuẩn
• Ngày tháng năm thực hiện hiệu chuẩn
• Dữ liệu hiệu chuẩn lần cuối cùng
• Họ tên hoặc chữ ký của kỹ thuật viên đã thực hiện quy trình hiệu chuẩn
• Ngày tháng năm thực hiện hiệu chuẩn lần tiếp theo.

Những đơn vị, công ty nào thực hiện hiệu chuẩn thiết bị đo lường?

Hiệu chuẩn thiết bị  là một trong những hoạt động kiểm tra tự nguyện của doanh nghiệp nhằm đảm bảo cho yếu tố chất lượng sản phẩm và sự an toàn của người lao động. Việc hiệu chuẩn sẽ được tiến hành bằng công cụ cho nên nó sẽ khiến doanh nghiệp tổn một mức chi phí khá lớn, vì vậy không phải đơn vị, công ty nào cũng dù tiềm lực để tự tổ chức hiệu chuẩn cho các thiết bị của doanh nghiệp mình. Giải pháp cho vấn đề này là tìm đến những đơn vị tổ chức chuyên cung cấp dịch vụ hiệu chuẩn thiết bị/máy móc.

4. Các câu hỏi thường gặp

4.1. Hiệu chuẩn là gì?

Theo khoản 9 Điều 3 Luật Đo lường số 04/2011/QH13 ngày 11 tháng 11 năm 2011: Hiệu chuẩn là hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng cần đo.

4.2. Vì sao cần hiệu chuẩn?

Vì có độ lệch nên tất cả các thiết bị cần hiệu chuẩn theo khoảng thời gian cố định.

4.3. Những đơn vị, công ty nào thực hiện hiệu chuẩn thiết bị đo lường?

Hiệu chuẩn thiết bị là một trong những hoạt động kiểm tra tự nguyện của doanh nghiệp nhằm đảm bảo cho yếu tố chất lượng sản phẩm và sự an toàn của người lao động.

Bài viết trên đã cung cấp cho các Quý bạn đọc hiểu kỹ hơn Định nghĩa về hiệu chuẩn chi tiết nhất, cũng như quy trình hiệu chuẩn. Nếu quý bạn đọc còn thắc mắc về định nghĩa hiệu chuẩn, Quý bạn đọc có thể liên hệ với 3D Vina để được hỗ trợ.